Programma 2020

‘If you’ve met one person with autism, you’ve met one person with autism’. This popular quote by Stephen Shore highlights that to understand the diversity of autism, we need to see many persons with autism. The Netherlands Autism Register was founded to follow a large sample of autistic individuals of all ages, primarily through online yearly questionnaires. Since 2013 we have included over 2500 participants, and focused on a range of topics, including late diagnosis, gender, sexuality, wellbeing, special interests and comorbidity. This presentation will provide an overview of key findings and an outlook on future studies.

With around 15 scientific articles per day, autism is just about the most studied condition in the world.. However, all the research and all the information about how different, specific and unique autism is, has made us forget that people with autism are not only different, but that they share more than we think with all the other people. Accepting neurodiversity is fine, but it emphasizes the differences between people. While it is a big step towards more acceptance of autism as one of the many ways a brain can operate, it is only the first step in our commitment to a better world and more well-being for people with autism. We should also focus on what connects people with autism with the rest of the human species: the pursuit of happiness. In the presentation we will explore how we can increase the well-being of autistic people throughout the lifespan and how we can move from neurodiversity to neuroharmony.

Emotion dysregulation is a common issue experienced by individuals with autism spectrum disorder (ASD) and has been associated with a wide range of mental health issues. In this talk, I would like to discuss emotion regulation from a transdiagnostic perspective and highlight the role of emotion dysregulation and its effects on many domains in the daily lives of individuals with ASD. I will discuss also conceptual and methodological issues in current research and propose a set of new directions for investigating emotion regulation in ASD that may inform the design of effective interventions to maximize the wellbeing of individuals with ASD.

There is growing research showing that girls on the autism spectrum have different experiences to the stereotypes we hold about boys. This talk will summarise some of these key differences, and think about ways we can use this knowledge to better support autistic girls

Dr Coutinho trained as a neurologist in Porto, Portugal. After finishing her clinical training, she pursued her interests in neuroimmunology through the Gulbenkian Advanced Medical Programme and a DPhil in Clinical Neurosciences at the University of Oxford, under Professor Angela Vincent. She is currently a consultant neurologist at King’s College Hospital and a postdoctoral clinical researcher at King’s College London. Her focus is on antibody-mediated disorders, particularly the role of maternal CNS-targeting antibodies in neurodevelopmental disorders.

I will shortly describe the recent advances in identifying genetic factors underlying autism spectrum disorder and how the use of genome technologies can be used for more precise molecular diagnoses for individuals with autism. Additionally, I will highlight how genomic profiles can be used to identify subgroups that would benefit from personalized intervention programs for social skills training.

This lecture describes the cultural and historical threads that have brought us to the present, a time when societies throughout the world are challenging the stigma that has, for centuries, shadowed disabilities. We are acknowledging that developmental disabilities and mental illnesses are more common than we used to think, and that they affect us all – either individually or because of our relationships to others.
The de-stigmatization of autism epitomizes what Anthony Giddens calls the “third way” between socialism and capitalism. If capitalism created new kinds of people to be excluded, like “the disabled” and “mentally ill,” under new historical conditions capitalism can also facilitate inclusion. The growth in autism hiring programs suggests that inclusion and de-stigmatization of autism derive both from changing moral values but also the embrace of the capitalist ideal of individual autonomy and the dignity of individual risk-taking in a competitive marketplace.

This presentation will briefly provide information on sleep structure, sleep as a circadian rhythm and the effects of poor sleep quality as background to discussion on sleep and sleep quality in autism will be considered across the lifespan from early childhood to old age. Potential aetiological factors for poor sleep in autism, and approaches to intervention will be included. The presentation will draw on both early and current research and identify gaps in our current knowledge.

Autisme en extreem gedrag?!

De vragen: Wat is extreem gedrag? Hoe kan dit tot stand komen? Wat zijn de gevolgen? En vooral; hoe ga je hiermee om? staan centraal in de workshop Autisme en extreem gedrag. De resultaten van het onderzoek Grip op Gedrag vanuit de Academische werkplaats Autisme (AWA) geven een theoretische achtergrond en praktijkvoorbeelden.

Disruptief gedrag komt regelmatig voor bij mensen met autisme en kan een grote invloed hebben op domeinen als opleiding en werk. Bovendien kan het voor de omgeving een grote opgave zijn om met dit gedrag om te gaan. Om stigma en beeldvorming te veranderen, zullen we naast theorie en onderzoeksresultaten ook het ‘extreme gedrag’ (en de onderliggende mechanismen!) van de deelnemers verkennen.

Pivotal Response Treatment voor kinderen en jongeren met autisme: wat werkt?

Autisme kenmerkt zich door problemen in de sociale interactie en communicatie. Pivotal Response Treatment (PRT) is een behandeling die zich richt op deze kernproblematiek. Door te focussen op de kern (o.a. motivatie voor contact en initiatiefname), kunnen vaardigheden op een breder ontwikkelingsgebied eveneens worden gestimuleerd. Door ouders en leerkrachten te betrekken in de behandeling wordt de generalisatie van vaardigheden in dagelijkse situaties bevorderd.

Hoewel eerdere studies veelbelovende resultaten laten zien, is er weinig bekend over 1) het effect van PRT bij verschillende leeftijdsgroepen en 2) factoren die bijdragen aan de effectiviteit. De inzet van robotica kan de motivatie voor sociale communicatie bij kinderen met autisme vergroten en daarmee van toegevoegde waarde zijn voor de behandeling. Daarnaast zou de inzet van een oudergroep in de behandeling kunnen zorgen voor een versterkend leereffect, waarbij ouders ervaringen kunnen delen en van elkaar kunnen leren. Door middel van drie grote studies binnen Karakter kinder- en jeugdpsychiatrie proberen we antwoord te krijgen op deze vragen.

De resultaten van de studies zullen besproken worden om meer inzicht te krijgen in het effect van PRT bij verschillende leeftijden en welke factoren bijdragen aan een succesvolle behandeling.

Voetangels en klemmen in de behandeling van getraumatiseerde en gedereguleerde mensen met autisme.
Aan de hand van complexe cases wordt gezocht en getoond hoe deze te hanteren en stappen verder te komen.

Traumatische gebeurtenissen en de gevolgen daarvan worden regelmatig over het hoofd gezien bij mensen met ASS. Tegelijkertijd lopen zij een verhoogd risico op het (herhaald) meemaken van traumatische gebeurtenissen. Onderdiagnostiek en onderbehandeling van traumagerelateerde klachten leiden niet zelden tot toename van complex gedrag bij degene met autisme en tot handelingsverlegenheid van de omgeving. In de workshop zetten we kort de feiten rondom traumabehandeling bij mensen met ASS, zowel met als zonder een verstandelijke beperking, op een rij. We gaan kijken naar een casus van een iemand met trauma, autisme, verstandelijke beperking en complex gedrag, waarbij het lukt om tot meer heling te komen. En we bespreken de ‘lessons learned’ van een complexe casus van een begaafde jonge vrouw met ASS waarbij traumabehandeling niets uithaalt. Daarnaast is er ruimte voor gesprek. Doel is het vergroten van ’awareness’ van de (impact van) trauma en het delen van inzichten hoe traumabehandeling bij vastgelopen mensen met autisme zo in te bedden en vorm te geven dat er meer kans van slagen is op beweging.

Van ongewenst naar gewenst gedrag in de klas

In deze workshop gaan we praktisch aan de slag met gedragsproblemen in de klas. Hierbij analyseren we de functie van gedrag. We gebruiken een gedragstherapeutische aanpak om gewenst gedrag uit te lokken en in stand te houden. Je gaat zelf aan de slag met twee casussen, voornamelijk gericht op het regulier basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Aan het eind van de workshop weet je hoe je van ongewenst naar gewenst gedrag gaat met een SGG-schema en hoe ‘klein’ je eigenlijk moet kijken naar de situatie.

Judith Visser is schrijver. Zij schreef tot op heden twaalf boeken en won hiermee verschillende prijzen. Haar meest recente werk is de bestseller Zondagskind, waarin ze haar eigen jeugd beschrijft; ze heeft het syndroom van Asperger. Met Zondagskind won Judith de Hebban Literatuurprijs 2018. Door het RTL4-programma “Koffietijd” werd het uitgeroepen tot Boek van de Maand. De roman werd tevens in Duitsland uitgegeven, onder de titel Mein Leben als Sonntagskind.
Haar nieuwste boek Zondagsleven, over autisme in relaties en op de werkvloer, verschijnt in het najaar van 2020.
Judith is samen met haar wolfhond Yuriko ambassadeur van Hulphonden voor Autisme.

Bezoek voor meer informatie haar website: www.judithvisser.nl

De lezing gaat over wat het betekent om als vrouw autisme te hebben, met wat voor uitdagingen je te maken kan krijgen, maar ook over de unieke eigenschappen, talenten en de kracht van deze vrouwen.

Hoe te functioneren in deze onlogische maatschappij?

De (neurotypische) wereld vraagt ons om mee te bewegen naar hun referentie kader van wat ‘normaal” zou moeten zijn.
Maar we denken nu eenmaal anders, kijken anders en hebben op een andere manier interactie met de wereld.

Vrouwen met autisme hebben vaak veel doorzettingsvermogen en gedragen zich zoals ze denken dat het hoort (het zogenoemde camoufleren) en proberen aan verwachtingen te voldoen.

Maar ook niet onbelangrijk is het stigma waarmee je vaak te maken krijgt als je een autisme diagnose hebt.

Jasper Wagteveld heeft inmiddels 25 jaar een ASS diagnose. In deze 23 jaar heeft hij een waaier aan therapieën en benaderingen meegemaakt. Deze ervaringen, samen met de overtuiging dat de beeldvorming over autisme eerlijker moet in Nederland, hebben Jasper geïnspireerd tot het ontwikkelen van een eigen workshop: autist in real life.

Embedded within diagnostic criteria for autism is the idea that autistic people have impaired social understanding. A number of psychological theories suggest autistic people have a deficit in empathising with others or in ‘theory of mind’. It is certainly true that autistic people, particularly when young, can struggle to process and understand the ‘quick-fire’ social interactions which many non-autistic people take for granted. Yet to what extent do such interactions require empathy? To what extent do non-autistic people acquire a ‘theory of autistic mind’? Where does the ability to predict the thoughts and actions of others reside? This presentation reflects upon the concept of empathy in relation to autistic people and their interactions with non-autistic people. According to the theory of the ‘double empathy problem’, these issues are due to a breakdown in reciprocity and mutual understanding that can happen between people of very differing dispositions.

Autisme en extreem gedrag?!

De vragen: Wat is extreem gedrag? Hoe kan dit tot stand komen? Wat zijn de gevolgen? En vooral; hoe ga je hiermee om? staan centraal in de workshop Autisme en extreem gedrag. De resultaten van het onderzoek Grip op Gedrag vanuit de Academische werkplaats Autisme (AWA) geven een theoretische achtergrond en praktijkvoorbeelden.

Disruptief gedrag komt regelmatig voor bij mensen met autisme en kan een grote invloed hebben op domeinen als opleiding en werk. Bovendien kan het voor de omgeving een grote opgave zijn om met dit gedrag om te gaan. Om stigma en beeldvorming te veranderen, zullen we naast theorie en onderzoeksresultaten ook het ‘extreme gedrag’ (en de onderliggende mechanismen!) van de deelnemers verkennen.

Wanneer men in de zorg rondom een client vastloopt kunnen zowel hulpverleners, als naasten en de client zelf een consultatie aanvragen bij het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE). De consultatie richt zich altijd op het hele systeem waarbij meervoudig, breed en specifiek gekeken wordt om andere invalshoeken te kunnen ontdekken die bijdragen aan een nieuw perspectief voor de cliënt en zijn omgeving in de breedste zin van het woord. Hoe werkt zo’n consultatie? Heleen van der Pijl en Rachel de Groot, respectievelijk coördinator en consulent bij het CCE, nemen u stap voor stap mee in een consultatietraject. Aan de hand van een complexe casus laten we onze werkwijze zien.

Heleen van der Pijl (1977) is psycholoog en coördinator bij het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE) in de regio Noord Oost. Na 10 jaar als gedragskundige in de psychiatrie gewerkt te hebben, heeft zij in 2017 de overstap gemaakt naar het CCE. Daar coördineert zij consultaties bij complexe zorgvragen in de (forensische) psychiatrie en ouderenzorg. Naast haar werk zet zij zich als vrijwilliger in voor mensen met autisme en mantelzorgers.

Rachel de Groot-Doornweerd (1978) is Gz-psycholoog en momenteel psychotherapeut i.o. bij de Dimencegroep.  Zij is gespecialiseerd in integratieve diagnostiek en behandeling binnen de (forensische) zorg voor mensen met een lichte verstandelijke beperking. Daarnaast is zij freelance docent op het gebied van de emotionele ontwikkeling en heeft ze een creatieve werkvorm (SEO-R kleurenprofiel) ontwikkeld om deze bij cliënten in te schatten. Sinds 12 jaar is zij consulent voor het Centrum voor Consultatie en Expertise (CCE)

Voetangels en klemmen in de behandeling van getraumatiseerde en gedereguleerde mensen met autisme.
Aan de hand van complexe cases wordt gezocht en getoond hoe deze te hanteren en stappen verder te komen.

Traumatische gebeurtenissen en de gevolgen daarvan worden regelmatig over het hoofd gezien bij mensen met ASS. Tegelijkertijd lopen zij een verhoogd risico op het (herhaald) meemaken van traumatische gebeurtenissen. Onderdiagnostiek en onderbehandeling van traumagerelateerde klachten leiden niet zelden tot toename van complex gedrag bij degene met autisme en tot handelingsverlegenheid van de omgeving. In de workshop zetten we kort de feiten rondom traumabehandeling bij mensen met ASS, zowel met als zonder een verstandelijke beperking, op een rij. We gaan kijken naar een casus van een iemand met trauma, autisme, verstandelijke beperking en complex gedrag, waarbij het lukt om tot meer heling te komen. En we bespreken de ‘lessons learned’ van een complexe casus van een begaafde jonge vrouw met ASS waarbij traumabehandeling niets uithaalt. Daarnaast is er ruimte voor gesprek. Doel is het vergroten van ’awareness’ van de (impact van) trauma en het delen van inzichten hoe traumabehandeling bij vastgelopen mensen met autisme zo in te bedden en vorm te geven dat er meer kans van slagen is op beweging.

Van kinderen met autisme wordt steeds vaker verwacht dat ze mee komen in het reguliere onderwijs, en dat geldt in nog sterkere mate sinds de invoering van de wet passend onderwijs. Echter, de aandacht van leerkrachten en andere professionals gaat daarbij vooral uit naar schoolse vaardigheden en resultaten. Maar gaan kinderen daarvoor wel naar school? Online zouden kinderen misschien wel net zo goed de benodigde stof kunnen leren. Kinderen gaan echter vooral naar school om vrienden te ontmoeten, samen spelen, bijkletsen, samen mopperen op je ouders of leerkrachten. Daar leren kinderen bovendien de vaardigheden die ze later nodig hebben, behalve een schooldiploma, om het ook te redden in een team, om te kunnen onderhandelen, of om conflicten op te lossen en niet te laten escaleren. In deze workshop zullen we verschillende aspecten bekijken die in de sociale, culturele en/of fysieke omgeving aangepast zouden kunnen worden, zodat ook kinderen met autisme zich welkom voelen op school en zich daar ook op sociaal gebied beter zouden kunnen ontwikkelen.